سیدمحمدباقر منجم حسینی گنابادی اصفهانیمیرزا محمّدباقر منجم، ادیب، خوشنویس، منجم و ریاضی‌دان ماهر قرن سیزدهم هجری در اصفهان می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیمیرزا محمّدباقر بن میرزا محمّدحسین بن بدیع الزمان حسینی گنابادی معروف به منجّم، ادیب، خوشنویس، منجم و ریاضی‌دان ماهر قرن سیزدهم هجری. در اصفهان می‌زیسته و در نوشتن اقلام ستّه استاد بوده و در استخراج احکام نجوم مهارت فراوان داشت و در علم طب کتب متعددی نوشت. وی در اصفهان ساکن بود. در اواخر عمر به تهران رفته. [در حوالی سال ۱۲۶۶ه. ق یا کمی بعد از آن] بر اثر ابتلاء به وبا وفات یافته و در قبرستان سر قبر آقا در همان شهر مدفون شد. [۱]
اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، چهل سال تاریخ ایران (المآثر و الآثار)، ج۱، ص۲۵۵.
[۲]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۳۳۳.
مرحوم مهدی بیانی سال وفات او را ۱۲۸۸ه. ق نوشته و ماخذ خود را ذکر ننموده است. [۳]
بیانی، مهدی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۳، ص۶۵۴.
۲ - تألیفاتمیرزامحمدباقر منجم تالیفاتی داشته از از آن جمله است: ۱. «ذخیره»، در ریاضیات، که به شماره ۱۵۶۱۹/۳ در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است. [۴]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، بزرگان فرهنگ و تاریخ اصفهان: خطی.
۲. «زیج اصفهان»، که از ۱۴ جمادی الاول ۱۲۳۳ه. ق تالیف آن آغاز شده و نسخه به خط مؤلف در کتابخانه سیّدهبةالدّین شهرستانی موجود بوده است. [۶]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعه: الکرام البرره، ج۱، ص۱۷۸.
۳. «شجره نامه» [خاندان بدیع الزمان منجم] که نزد افراد این خاندان موجود بوده است. [۷]
معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم الآثار، ج۸، ص۲۹۹۲.
وی نسخه‌ای از «الفوائد الحائریه» تالیف وحید بهبهانی را در سال ۱۲۴۳ق به خط شکسته نستعلیق خوش در اصفهان نوشته است. نسخه در کتابخانه جامع گوهرشاد در مشهد مقدّس موجود است. [۸]
فاضل، محمود، فهرست گوهرشاد، ج۱، ص۶۳۶.
همچنین در آخر شعبان المعظم سال ۱۲۵۷ق نسخه‌ای از «جبر و مقابله» ملک‌محمّد بن سلطان حسین اصفهانی را به خط نستعلیق نوشته و نسخه به شماره ۹۵۷ در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران موجود است. [۹]
دانش‌پژوه، محمدتقی، فهرست دانشگاه، ج۴، ص۸۷۵.
محمدتقی اصفهانی در سال‌های ۱۲۴۰ و ۱۲۴۱ق کتاب «المسائل» یا «احکام المسائل» تالیف ابی‌یوسف یعقوب بن علی قصرانی را جهت میرزا محمّدباقر منجّم نوشته است. [۱۰]
جواهرکلام، عبدالعزیز، فهرست کتب خطی معارف، ص۱۶۰.
۳ - پانویس
۴ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۲، ص۸۶-۸۷. |